HTX Mua Bán TPHCM - Người nội trợ đảm đang của nhân dân (Kỳ 1)
Hơn 66 năm qua kể từ ngày 11/4/1946 khi Bác Hồ viết thư gửi cho điền chủ nông gia Việt Nam kêu gọi chung vốn góp sức lập nên HTX Nông nghiệp ở khắp nơi, đẩy mạnh nền nông nghiệp nước nhà, góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước. Trải qua các thời kỳ phát triển khác nhau, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào HTX ở Việt Nam đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà.
Thực hiện kế hoạch tuyên truyền về Ngày Hợp tác xã Việt Nam 11/4 và năm Quốc tế Hợp tác xã - 2012 của Liên hiệp quốc, nhằm giúp cho CBNV Saigon Co.op hiểu rõ hơn về phong trào HTX qua các thời kỳ, Bản tin Saigon Co.op – Mái nhà thân yêu xin giới thiệu khái quát toàn cảnh bức tranh của phong trào HTX Mua bán Thành phố giai đoạn từ năm 1975 đến nay.
Kỳ 1:
HTX MUA BÁN TPHCM – NGƯỜI NỘI TRỢ ĐẢM ĐANG CỦA NHÂN DÂN
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng thống nhất đất nước, một không khí “đổi đời” đã lan tỏa khắp nới. Trong muôn vàn khó khăn phức tạp của thời kỳ đầu giải phóng, chính quyền Thành phố non trẻ đã từng bước xây dựng nền móng cho một chính quyền Cách mạng lấy mục tiêu phục vụ nhân dân làm sợi chỉ đỏ xuyên suốt cho các hành động của mình. Đảng và Nhà nước đã nhanh chóng phát động phong trào hợp tác xã (HTX) với mong muốn sớm ổn định và phát triển kinh tế xã hội, cải thiện đời sống nhan dân. Trong bối cảnh đó, hệ thống HTX Tiêu thụ và Mua bán đã được thành lập nhằm mục đích tổ chức việc phân phối hàng hóa đến tay người lao động, góp phần xây dựng một thị trường có tổ chức, hạn chế sự đầu cơ nâng giá trong tình hình hàng hóa khan hiếm khi sản xuất chưa được phục hồi và kinh tế bị cấm vận.
Ngày 30/101975 HTX Tiêu thụ đầu tiên của Thành phố được thành lập ở Khóm 1 Phường Cây Sung, Q8 (nay là HTX P14, Q8) với 276 xã viên, góp 356 cổ phần tạo số vốn tự có là 1.785 đồng. Bằng những hoạt động kinh doanh năng động, nhạy bén với cơ chế giá thỏa thuận, tổ chức HTX ngày càng lan tỏa phát triển thâm nhập sâu vào đời sống của dân lao động. Với phương thức phân phối thích hợp các mặt hàng thiết yếu phục vụ hai bữa ăn cho nhân dân, HTX đã tạo nên những nét đẹp trong tình làng nghĩa xóm. Hình ảnh những cán bộ HTX tận tụy sớm khuya đi khắp đầu đường cuối phố để mang hàng hóa đến cho bà con lao động bằng những những chiếc xe ba bánh cải tiến là những hình ảnh thật đẹp mà người dân lao động chỉ thấy được sau khi Thành phố “đổi đời”. Do vậy, tuy đời sống còn lắm khó khăn, hàng hóa chưa nhiều, chưa đẹp như ngày nay nhưng tình người, tình làng nghĩa xóm vẫn thắm đượm trong quan hệ giữa HTX, xã viên và người lao động thể hiện qua các hoạt động nghĩa tình mà HTX đem đến cho người nghèo, trẻ em bất hạnh, người tàn tật và các gia đình chính sách. Ơ các phường xã còn có thêm nhiều dịch vụ như cơm bình dân, may đo, hớt tóc theo giá rẻ trong các xóm đông dân lao động, có nơi còn tổ chức hớt tóc miễn phí cho thương binh nhân ngày thương binh liệt sĩ hay cho trẻ em nhân ngày quốc tế thiếu nhi… Đây được xem là tâm điểm hoạt động, là cái hồn của tổ chức HTX vượt qua thức thách khó khăn vươn tới mục đích cao cả.
HTX còn tạo ra nhiều nghề phụ tạo công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập cho xã viên như giao heo giống để nuôi gia công, ký hợp đồng cung ứng bao hàng đựng muối, tổ chức đi mua cây trúc về hướng dẫn gia đình xã viên đan… Điển hình như HTX P3 Q3 với dì Năm Thới tận tụy chịu thương chịu khó, HTX P18 Q8 với chú Tám Tôn cần cù năng động, HTX P9 Q3 với chú Ngô Văn Năng, chú Châu Thuận ở HTX P6 Q4, HTX P4 Q11 có chú Lâm Văn Vọng, HTX P5 Q. Phú Nhuận với chú Lương Văn Yên… Ở ngoại thành, HTX còn chăm lo việc cung ứng các loại vật tư cho nông nghiệp như HTX Thị trân Hóc Môn có dì Bảy Hòa, là chú Nguyễn Văn Nghĩ ở HTX Tân Túc, Q. Bình Chánh… chuyên lo cung ứng các loại phân bón, thuốc trừ sâu, con giống, cây giống cho bà con nông dân chuẩn bị ngày mùa với phương thức bán linh hoạt nếu bà con có tiền thì trả ngay, khó khăn thì đến kỳ thu hoạch sẽ thanh toán. Nhờ đó bà con trành được nạn phải đi vay nặng lại hoặc bán lúa non với giá rẻ mạt để có vốn cho vụ mùa sau. Ngoài ra, HTX còn được chính quyền trao quản lý một số xí nghiệp, cơ sở chế biến sản xuất thực phẩm đã nằm im nhiều năm tháng sau chủ trương cải tạo Công thương nghiệp như Xí nghiệp Nước Dương, Nam Hải…
Phong trào HTX với sức sống mãnh liệt đã xây dựng nên một tổ chức thương nghiệp vô cùng mới mẻ ở Sài Gòn. Sau 5 năm phát triển đã có 347 đơn vị HTX ở khắp 257 phường và 90 xã, với 2.147 cửa hàng điểm bán, 198 xe và ghe lưu động, thực hiện doanh số hơn 933 triệu đồng. HTX đã phát huy vai trò Người nội trợ đảm đang của nhân dân không chỉ ở việc phân phối hàng hóa mà còn tổ chức khai thác các nguồn hàng phục vụ bà con xã viên và nhân dân lao động, xứng đáng với dnah hiệu “Người nội trợ đảm đang của nhân dân” do Ban chấp hành Đảng bộ và UBND Thành phố trao tặng tháng 12/1981. Đến tháng 10/1985 sau 10 năm hoạt động, HTX Mua bán P14, Q8 – đốm lữa đầu tiên của phong trào HTX Tiêu thụ và Mua bán Thành phố vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng lao động.
Trong khi HTX đang tiếp tục củng cố tổ chức, phát huy kết quả đạt được thì nền kinh tế của nước ta phải chuyển từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường với sự tham gia của nhiều thành phần có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa thì HTX phải đương đầu với những cơn lốc nghiệt ngã của sự cạnh tranh trong khi bản thân HTX chưa có sự chuẩn bị đầy đủ về kiến thức, kinh nghiệm cũng như các điều kiện vật chất khác dẫn đến nhiều HTX quận huyện, phường xã lao đao thậm chí tan rã…
Kỳ 2: SUY THOÁI VÀ KHỦNG HOẢNG
|